beeld Engeltje
tot 3 december 2024

Bij God en in de Graaf

Middeleeuwse beelden uit de collectie van Kees Goossens

Vlaamse schilderijen uit de middeleeuwen zijn over de hele wereld bekend. De gebroeders Van Eyck, Rogier van der Weyden en Gerard David, Hans Memling en Pieter Pourbus, pronken in vele musea. 

Maar de beeldhouwkunst uit die periode is veel minder bekend en gewaardeerd. Toch maakten de schilders en beeldhouwers gebruik van vergelijkbare onderwerpen in dezelfde beeldtaal en met herkenbare attributen.

In deze tentoonstelling zijn unieke middeleeuwse beelden te zien uit de privécollectie van verzamelaar en stadsgenoot Kees Goossens (1929-2019). Ze zijn vervaardigd in Portugal, Spanje, Duitsland, België en Nederland en stammen uit de periode 1200-1500.

Kees Goossens begon in 1965 te verzamelen. Eerst ging zijn interesse uit naar 17e- en 18e-eeuws gebruiks-aardewerk, maar al snel trok de beeld-houw-kunst zijn aandacht. In de loop van de tijd ontstond zo een eigen ‘museum’ aan de Maasstraat. Tijdens vele reizen ontstond een netwerk van antiquairs en verzamelaars, die hij regelmatig bezocht. Zo bouwde hij zijn verzameling uit. De meeste aankopen deed hij in de jaren ’80.

Beeld crop

Zwarte Madonna, met blikken kroon, Spanje, 15e eeuw, naaldhout.
Dit beeld was de eerste aankoop van Kees Goossens en vormde het begin van de verzameling.

De beelden uit de collectie Goossens dragen sporen van de populariteit van middeleeuwse beeldhouwcentra en individuele virtuositeit van de beeld-houwer. Veel beelden zijn in de loop der eeuwen overschilderd en ‘versneden’. Zorgvuldige restauratie heeft tot resultaat dat de beelden in een heel goede staat verkeren, ook na eeuwen-lang ‘gebruik’. 

In de collectie zijn vooral Jezus, Maria en haar moeder Anna op veel verschillende manieren weergegeven. Daarnaast tonen heiligen, zoals Catharina en Antonius, hun identiteit met hun kenmerkende attributen: werktuigen, dieren en duivelse monsters die in verband staan met hun levens-geschiedenis.

Deel dit