De Hampoort

    Entree van vestingstad Grave

Het Stadsmuseum Grave zit in de ruim 300 jaar oude Hampoort. Een uniek Unesco monument. Waar vroeger soldaten buitenstaanders tegenhielden, vind je nu een warm welkom.

De landzijde van de Hampoort

Geschiedenis
De Hampoort is nog steeds zoals hij eind 17e eeuw gebouwd is, naar een ontwerp van architect d'Estangh. De enige aanpassing is de kapvorm die in het midden van de vorige eeuw gewijzigd is van een dubbel-zadeldak naar een plat met vier schilden.

In 1672 waren Fransen de baas in Grave. Twee jaar later heroverde Prins Willem III met zijn Staatse troepen, na een beleg van vier maanden, de stad. Een groot deel van Grave was door de beschietingen zwaar beschadigd. Met De Vrede van Nijmegen (1678-1679) kwam een einde aan de jarenlange oorlog tussen Nederland en Frankrijk. Tussen 1679 en 1689 werden de beschadigde Graafse vestingwerken geheel vernieuwd en uitgebreid.

Door de vestingwet van 1874 verloor Grave haar status als vestingstad. De rijksoverheid betaalde niet langer voor het onderhoud. Voor Grave was het onderhoud te duur en daarom sloopte zij tussen 1876 en 1914 vrijwel alle vestingwerken. Van de stadspoorten bleef alleen de Hampoort over, al verloor ze haar functie als toegangspoort.

De Hampoort heeft in de bijna drie eeuwen van haar bestaan veel functies gehad. Als eerste natuurlijk als stadspoort, waarin in oorlogstijd troepen verbleven. In vredestijd was in de zuidelijke vleugel een militaire bakkerij gevestigd. De noordelijke vleugel deed dienst als militair hospitaal en later als woonhuis. De laatste bewoonster woonde er tot 2002. Vanaf 1993 gebruikt het Graafse Cloveniersgilde de zuidelijke vleugel. Sinds 2006 is het Stadsmuseum Grave met trots in de noordelijke vleugel gevestigd.

Wat kun je aan het gebouw zien?
Het gebouw kreeg een hal, doorgang en twee zijvleugels. De poort is opgetrokken uit zand- en baksteen. Hij is gebouwd in de Nederlandse barokstijl (classicisme), volgens de zogeheten Palladiaanse pilasterorde en bandverdeling. (Palladio was een 16e eeuwse  Italiaans architect. Pilasters zijn de vierkante zuilen die uit de gevel naar voren komen.)

De poort bezit aan de landzijde een timpaan met twee wapens.
Links het wapen van de Republiek der Verenigde Nederlanden: een gekroonde klimmende leeuw met een zwaard en zeven pijlen (als symbool voor de zeven provinciën). Daarbij de wapenspreuk 'concordia res parvae crescunt', wat betekent 'Eendracht maakt macht'.

Rechts het wapen van stadhouder Willem III Hendrik, prins van Oranje. Zijn wapenspreuk is 'honi soit qui mal y pense'. Deze spreuk (die ook het motto van de Engelse Orde van de Kouseband is) betekent 'Schande over hem, die er kwaad van denkt'.

Deel dit